EHPM-MPEH.-Estatuko gobernuak, CEOE eta CEPYME enpresaburuen elkarteek eta CEPYME eta UGT sindikatuek 2024ko uztailaren 31n sinatutako akordioaren balorazio laburra.
Egiten dugun balorazioa, nola ez, duela 6 urte baino gehiagotik gure mobilizazioekin eskatzen ditugun eskaeretan oinarritzen da.
Ikuspegi horretatik, hainbeste aipatutako pentsioen laugarren akordioak ez die erantzuten pentsiodunen eskaera premiazkoenei.
Gure eskaerei ez zaie erantzuten
2011z geroztik galdutako pentsioen erosteko ahalmena berreskuratzeko eskatzen jarraitzeaz gain (gal hori kontuan hartuko dugu hurrengo aurrekontuetan), premiazkoa dela planteatzen jarraitzen dugu;
Gutxieneko pentsioak nabarmen hobetzea, pentsiodunek bizi-baldintza duinak izan ditzaten.
Erreformen murrizketengatik murrizten ari den pentsio-soldataren ordezkapen-tasa berreskuratzea.
Genero-arrakala (% 37) desagerrarazteko erabakiak hartzea.
Erretiro aurreratuaren koefiziente murriztaileen ondorioz pentsioan kaltetuak izan diren milaka pentsiodunen pentsioen balioa handitzea, ezta borondatez egiten ez denean ere, 40 urte edo gehiago kotizatuta baitituzte.
Pentsioen Sistema Publikoa bermatzea, Kalitatezko enplegua sortzetik hasi eta soldatak eta kotizazioak nabarmen hobetuz.
Horrelako ezer ez da landu elkarrizketa sozialaren bileretan, eta adostutako erabakien edukia, oro har, filosofia bera duten bi estrategiatan laburbildu dezakegu.
Pentsiodunei pentsio publiko duinak eta nahikoak bermatzen dizkieten behin betiko erabakiak hartzen ez direnez, erabaki partzialak hartzen dira, akordio honetan jasotakoak bezalakoak. HErabaki horien bidez, arazoa konpondu nahi da, gero eta pentsiodun gehiago beren lan-bizitza luzatzera behartuta egon daitezen, beren pentsioak osatu eta hobetzeko.
Kapitulu honi dagozkio honako gai hauei buruz hartutako erabakiak:
Esate baterako, erretiro partzialaren kasuak zabaldu egin dira; adibidez, erreprodukzio- eta zaintza-lanetan aritzeagatik kotizatzeko urte gutxi dituzten eta pentsioa hobetzeko bigarren lan bat behar duten emakumeak, autonomoak eta, oro har, pentsio baxuak dituzten sektoreak.
Estatuan eta Europako beste herrialde batzuetan pentsiodunen errealitate berria horixe da.
Sei hilean behin, atzeratutako pentsioaren % 2ko igoera. Azken batean, erretiroadinaren atzerapena sustatzen jarraitzea da kontua, pentsioen gastua murrizteko, nahiz eta bereziki zigortutako kolektibo askorentzat legezko erretiro-adina eta biziitxaropena berdintzea ekarri.
Erretiro aktiboaren aldaketa; kendu egiten da kotizazio-karrera oosoa izateko baldintza, erretiro aktiboa hartzeko eta erretiro aktiboa erretiro atzeratuaren pizgarriekin bateragarria dela aitortzeko.
Egungo egoerarekiko hobekuntzak honako gai hauetan:
Errelebo-kontratuaren baldintzak hobetzeak, aldizkako kontratu finkoetarako 1,5eko koefiziente biderkatzailea berreskuratzeak edo lantalde bat sortzeko dauden lan nekagarriengatik erretiro aurreratua hartzeko araudi berriak, positiboak diren arren, ez dituzte ezkutatzen premiazko arazoei aurre egiteko gabeziak eta adore falta.
Hobekuntzen arrazoi nagusia gastua murriztea da, erretiratzeko benetako adina aldatuz.
Mutualitateak eta ABE
Akordioari estaldura emango dion Lege Dekretuan, Negoziazio Kolektiboko V.
Akordioan aldi baterako ezintasuna duten pertsonei proba medikoak arintzeko lankidetzahitzarmenerako kontuan hartu beharreko irizpideak jasotzen dira.
Esparru-hitzarmeneko proposamen bat ezarri da, INSSrekin, osasun-zerbitzu publikoekin eta Gizarte Segurantzarekin elkarlanean diharduten mutualitateekin sinatu beharrekoa, horiek patologia traumatologiko jakin batzuetan sendatze-prozesuak bizkortzen lagundu ahal izan dezaten, pazientearen baimen informatua jaso ondoren.
Aurreko filosofia beretik abiatzen gara; osasun-sistema publikoak hobetzeko eta garatzeko erabaki irmorik hartzen ez denez, arazoa konpondu nahi da mutuen esku jarriz patologia traumatologikoen diagnostikoak eta tratamendua. Prozesuko Gizarte Segurantzako medikuen kontrol-bermeak ez dira nahikoak prozesuan zehar eremu horretako patologia guztiak mutuek kudea ditzaten.