Lakaxita 8 puntutan

Autogestioak egingo gaituelako aske!

      “Toda la vida en las sociedades donde rigen las condiciones modernas de producción se manifiesta como una inmensa acumulación de espectáculos. Todo lo que antes se vivía directamente, se aleja ahora en una representación."
(Guy Debord)

Ez zarela inoiz Anaka kaleko 20. zenbakitik pasa? Hemen, zortzi puntutan, autogestioz eraikitako etxetxotik Irun anodino honetaz nazkatuak daudenei luzatzen diegun proposamena. Gure bizitzen gaineko kontrola berreskuratzen hasteko, pantaila ezberdin eta inkoherentez osaturiko espektakuluaren ikusle huts izateari uko egiteko. Kontsumitzaile pasibo izatetik, prozesu bitalen protagonista, subjektu sortzaile izaterako mugimendua bai da askatasuna. Baten batekin ados izatekotan, Lakaxitan ikusiko dugu elkar!

1.KULTURA KRITIKOA
      “Komunikabideei adi ez bazarete, zapalduak gorrotatzera eta zapaltzaileak mirestera eramango zaituztete”
(Malcolm X)
      “Independentzia ez da talde berrien diskoak saltzeko, ideien kontrabandoan aritzen garen mugalariok eraikitzen ari garen armiarma sarea baizik (...) Autogestioa, erabaki ahalmena bultzatuz, esan ozenki eta ideiak zabaldu!”
(Negu Gorriak)

Bizi dugun eta bizi gaituen munduari zentzua ematea eguneroko lana da. Kultura, zentzu horren ekoizpena dela esan izan da, pertsonon eta naturaren arteko harremanean, praktikan eraikitzen dugun esanahia. Garenaz osatzen dugun zentzuak gidatzen du gure eguneroko jarduna eta horrela, dominazio proiektu kapitalistak, bere tresna anitzez ahalegin andanak egiten ditu gure subjektibitateak, gure unibertso sinbolikoak definitzeko. Dominaziorik eraginkorrena norberak bere buruari ezartzen diona bai da, bere desira eta nahiak direnaren fede akritikoz. “Idei originalaren fantasiaz” hitz egin zigun Eric Fromm-ek, etengabe botatzen ditugun topikoak gure ideiak direnaren uste arroa, dominazio bio-politikoaren azken koska.

Lakaxitan, garenaz, izan nahi dugunaz eta horretarako ditugun aukeraz jabetzeko hausnarketa espazioak irekitzeko konpromisoa hartu dugu. Munduari zentzua ematearen jardunean oinarrian ditugun idei eta kontzeptuak, eztabaida jartzeko ahalegina. Autogestioz, ezagutzaren ekoizpenaren gaineko botereaz ber-jabetu behar gara. Gure historia, oraina, harreman ekonomikoak edota kultura bera definitzeko subirautza kolektiboa berreskuratu behar dugu. Iraultza gure baitan hasten bada, gure gaineko hausnarketa etengabea ezinbestekoa delako. Animatu neuronen festarako konpromisoa da Lakaxita.

2.EKONOMIA SOZIAL ERALDATZAILEA
      “Berdintasun politikoa berdintasun ekonomikorik gabe, nahikari bat baino ez da, iruzur hutsa, gezur bat. Eta langileok ez dugu iruzurrik nahi”
(Bakunin)
      “Erokeria, behin eta berriz berdina egitea da, ondorioa ezberdina izango denaren ustean”
(Albert Einstein)

Nora garamatza gure eskualdean eta mundu osoan zehar kontrapisu urriz hegemoniko bilakatu den eredu ekonomiko kapitalistak? Ez da aztia izan behar erantzuna jakiteko, begi parean dugu eta: langabezia, prekarietatea, garapenzalekeria, txiro-fobia, gentrifikazio prozesuak, naturaren ustiaketa amaigabea, etab. Bi hitzetan pertsonon eta naturaren bizitzaren jarraikortasunari zuzeneko erasoa. Giza potentzialtasun sortzailearen antzutasuna. Sistema honek aurrera jarraitu dezakeela baieztatzea errealitateari entzungor egitea da, “soluziorik ez dagoela, arazorik ez dagoelako” irentsi izatea.

Guretzat kinka albora ezina da, eta Lakaxitatik eredu ekonomiko antikapitalista baten aldarri eta praktikarekin bagoaz autogestiorantz. Alienazio eta esplotazioan oinarritzen den sistemari, guk subirautza kontrajartzen diogu, alorrez alor lortu beharreko subirautza: energetikotik elikadurara, teknologikotik finantzierora, zaintza lanetatik enplegura (hau desagerrarazi arte), artetik kulturara. Autogestioa, eguneroko erabakiak hartzeko gaitasuna delako, eta hori kolektiboki sorturiko tresna bidez bakarrik delako posible.

Lkxt Koop-etik ekonomia soziala eraldatzailearen aldeko hautua egin genuen aspaldi. Barne demokrazian, inguruko komunitatearekiko konpromisoan, naturarekiko elkarrekikotasunean, feminismoan, inklusibitatean eta tokiko garapenean oinarriturik kooperatiba eraldatzaileak sortzeko apustua, kolektiboki autodeterminazio ekonomikoa gauzatzeko merkatu soziala eraiki arte. Merkatu soziala trinko ehundu arte. Ez dagoelako subirautzaz, independentziaz eta gutxiago demokraziaz hitz egiterik esplotazioan oinarrituriko sistema ekonomiko batean murgildurik.

3.MUSIKA ESZENA
      “Yo no canto por cantar ni por tener buena voz... canto porque la guitarra tiene sentido y razón”
(Victor Jara)
      “Y aquí sudando no hay nadie al mando sigue bailando, que el perreo va a cambiar de bando... Autotune para el pueblo que perrea un mundo nuevo”
(Tremenda Jauria)

Zer litzake gure bizitzaz musika gabe? Gure esperientziaren aldi ezberdinak soinu banda anitzetan geratu dira hiltzatuak. Beste batzuetan aldiz, lekuko izatetik urrun, ekintzarako indar eta bulkada izan dira melodia, nota eta soinuak. Musika  historiaren aktalari eta bultzatzaile izan da beti. Baina, nola datorkigu indar sortzaile hau?

Kapitalismoak, bizitza bera merkantilizatzeko proiektu historikoan, musika ere bere logikara makurrarazi nahi eta du kasu askotan. Mozkin iturri besterik ez da industria musikal handiarentzat, eta horrela sormena mutilatzen da sistematikoki mozkinen izenean. Homogeneizazioa sustatu, musika kontsumitzaile merkatu handi eta egonkorrak bermatzeko. Honek guztiak zokoratu egin nahi ditu etekingarriak ez diren taldeak, modan diren estiloekin bat egiten ez duten sortzaileak. Honekin batera, musika ekoizpen prozesu komunitarioak deuseztatzen ditu, negozio logikari lotuz. Ziklo honetan, musika eszena gehienetan (areto eta tabernak)  etekingarri izango diren taldeek bakarrik dute tokia.

Gure eskualdean dagoen sormen musikala antzutzen du musika eszena eta logika honek. Lakaxitan, sormen gune aske garen heinean, edozein musika taldek berea aurkezteko espazioa mantendu nahi dugu. Barrukoak amorruz, goxotasunez, irrikaz soinu eta melodiaz ateratzeko eszena. Honela, beheko solairua soinu autogestioaren lekuko izan da urte luzez, eta horrela izaten jarraitzeko konpromisoa da gurea. Komunitarioki gune hori mantentzeko apustua, musikaren txertoak elikatzen bai du askotan jarrera kritikoari eusteko  borondatea. Lakaxitan, musika autogestionatuaren showak “must go on!”

4. PAREKIDETASUNA
      “Emakumeek, nahiz eta izaki sexual bezala ikusgarritasun handia duten, izaki sozial bezala ikusezin egin nahi gaituzte”
(Monique Wittig)
      “Beti izan naiz feminista. Honek esan nahi du generoan oinarrituriko diskriminazio guztien aurka nagoela. Honetaz gain,  generoak pertsonon garapenari ezarri digun galgaren kontrako politika bat aldarrikatzen dudala esan nahi du”
(Judith Butler)

Norbaitek uste al du genero parekidetasuna erdietsi den erronka dela? Norbaitek uste dezake hori, Irungo jai-historia garaikide tamalgarriari begiratuta, indarkeria kasuei erreparatuta edo emakumeek betetzen jarraitzen duten genero-rol askori begira? Ez dugu uste.

Zentzu honetan, Lakaxita, eraso sexistei begira gune seguru bat izateko egiten dugu lan. Bakoitzak gorpuztea erabaki duen generoa errespetuz adierazteko gune segurua, zeinetan erasoak errespetua defendatzen den determinazio berdinez mozten diren.

Noski “defentsa” aurre baldintza izan daiteke, baina ez nahikoa. Sistema patriarkal batek bizi gaitu, eta gorpuztuak daramazkigu gure eguneroko harreman horizontalak narrasten dituzten jarrerak. Horrela, Lakaxitatik, genero eraikuntza hegemoniko eta zanpatzaileak deseraikitzeko apustua  dugu, eta horretarako tresna kolektiboak eskaintzeko konpromisoa, dela formakuntza feminista dela  maskulinitate eredu hegemonikoak suntsitzeko tailerrak. Autogestioa horizontaltasuna bada, patriarkatua hierarkia, eta hortaz antagonikoak dira, koexistentzia ez da posible. Ez dago autogestioz hitz egiterik patriarkatua ezbaian jarri gabe. Anaka kaleko 20.netik eta Iruneraino, lan horretan ekarpena egiteko egiten dugu lan.

5. ELIKADURA SUBIRAUTZA
      “Haziak gure ama dira... hauek babestea ekintza politiko bat da!”
(Vandanna Shiva)
      “Luchamos por la tierra, por el agua, por el territorio para la vida, para que no caiga en manos privadas y sea destruido (...) ese es nuestro alimento y nuestra convicción a la hora de luchar”
(Berta Caceres)

Ez al gara ba, hein handi batean jaten duguna? Hori horrela izanda, askotan kostatu egiten zaigu ulertzea nola onartzen dugun beste herri eta langileen esplotazioan, naturaren txikizioan, agro-toxikoetan eta osasunaren kaltean oinarrituriko elikadura eredua. Nola, nahiz eta askotan gure baserritar eta landa guneak idealizatu arren, etengabe erabakitzen dugun supermerkatu handi eta transnazionaletan egitea gure erosketak, bertako ekoizle txikiak eta landa bizitza hiltzera kondenatuz.

Hau horrela, badira urteak, Lakaxitatik elikadura subirautza eraikitzeko pausu praktikoak ematen hasi ginela. Lehenik baratzaren inguruko kontsumo taldeak eta bigarrenik, gure eskualdeko baratzetan ekoizten ez diren elikagaiak hemen eduki ahal izateko kontsumo elkartea. Hor daude, astean behin Anaka kaleko 20. zenbakian astero sasoiko barazki banaketa egiten duten Aldatsa eta Bare-Alaia baratza taldeak, eta lehen pisuan, iraunkorki Labore Txingudi kontsumo taldea.
Ekoizleekin harreman zuzenean ekonomia pertsonetan zentratuz, barne demokrazian oinarrituz, gure eskualdean era eraldatzaile eta osasungarri batean jan ahal izateko egitasmo kolektiboak, subirauak.

6. EUSKARA
      Euskara da gure territorio libre bakarra
(Joseba Sarrionaindia)
      “Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakitenek ikasten ez dutelako dakitenek erabiltzen ez dutelako baizik”
(J.A. Artze)

Zenbatetan gertatu zaizu, euskaraz aritzeagatik, irundarra izatearen aurrean jendea harritzea? Onartuko al dugu Irunen, Euskara kaletik entzutea exotismo bat izatea? Irunen euskaraz bizi ahal izatea ezinezko bat izatea egunez egun? Ez gaude ba San Migeleko Lakaxitatik hori onartzeko prest.

70. hamarkadan euskalgintzaren susperraldian bezala, auto-eraketa, auto-antolakuntzaz, hots autogestioaz heldu beharko diogu mingaina makurtzeko prest ez gaudenok. Gure filosofia izateaz gain, herri honetako instituzioak askotan erakutsi bai du bere zain bagaude, jai dugula. Bai Santano “Zerbai esan nahi baldinba dizugu”, hau Irun da, San Migel da eta Autogestioaz Euskaraz bizi nahi dugu!

Eta bizi gara, gurean euskara bai da elkar ulertzeko zeharkatzeko hizkuntza. Hitzaldi eta ekimen publikoetan adierazteko oinarria, eta hau arazo bat izan ez dadin, ostiraletan doako euskara klaseak ematearen arrazoia.

Gaztelania, guztiak bezala hizkuntz ederra da, eta ez zaigu mingaina erretzen, ez dugu inongo arazorik behar den guztietan gure hiriko hizkuntz dena erabiltzeko. Hori bai, Lakaxitan, euskaraz mintzo dena ez da “gatazka linguistikoaren” arduradun izango.

7. KULTUR ANIZTASUNA
      “Gizon beltzarentzat etorkizun bakarra dago. Eta hau txuria da”
(Frantz Fannon)
      “Beltza beltza da zoazen tokira zoazela, beltza beltza da goizetik egunsentira”
(Fermin Muguruza)

Soilik bere txuri-zentrismoan bizitzen jarraitu nahi duenak ukatuko du Irungo errealitate multikulturala, hiritik ibilaldi bat egiterakoan ikus daitekeen paisai kultural anitza. Munduko txoko ezberdinetako pertsonak, hizkuntzak, jantziak edota jakiak gure kaleetan daude. Dudarik duenak badu Lakaxitara etortzerik eta San Migel auzotik bira bat ematerik.

Aniztasun eraso bezala ikusten du askok, beren “bizi-modua” kolokan jartzen omen duelako. Guretzat, kultur aniztasuna giza sorkuntzaren adibide da, aberastasuna. Duen konplexutasuna agerikoa izan arren, gure testuingurua da, eta elkarrekin, elkar ezagutuz eta elkar-ekinez kolektiboki garatzeko duen aukera ikusi dugu.

Autogestioz harremanduz, aurre iritziak deseraikitzeko beta agertzen da, inoren gidaritzarik gabeko elkarlanean, horizontalki erabakiak hartzen estutzen bai dira giza erlazioak. Egun, Lakaxitako parte da IndoAmerika Herria bere aholkularitza juridikoa eta ostiralera burutzen diren “elkarbizitza goizekin”. Zoriontasunak kolore bizien tonua daramalako,  autogestioa inter-kulturala izango da edo ez da izango!

8. JAIA!
      “Aspertzea beti da kontra-iraultzailea. Beti”
(Guy Debord)
      “Dantza egitea ukatua bada, hau ez da nire iraultza”
(Emma Goldman)

Ez gaude mundu honetan tristura amaigabean ahitzeko. Ez martirismoaren zirkulu zikoitzean itotzeko. Bizitza bakarra dugulako eta zoriontsu izaten saiatzea delako denok dugun betebehar bat, gurekiko lehenik, eta kolektiboarekiko bigarrenik. Tristuran eta aspertze kronikoan murgildua dagoenak, nekez egingo bai dio ekarpenik kolektiboari. Kapitalismo patriarkarraren testuinguruan zaila gerta daiteke erronka existentzial hau burutzea, baina argi dagoena da, ez dagoela borroka kolektibo eraginkorrik sufrikarioaren alegorian oinarritzen denik. Ilusioa, maitasuna, elkarrekikotasuna, dibertitzea edota tarteka zoroarena egitea aintzat hartzen ez duen borroka dinamika bat oinarritik ari da garaipen aukera higatzen.

Jaia, eguneroko normaltasuna zentzu politiko batekin asaldatzea, desegonkortzea ekintza politiko bat izan daiteke. Ekarri nahi dugun mundu berri hori ukigarri egiten duten egoerak sortzea, izan daitekeenaren aukera zabaltzea, status-quoa desegonkortuz denbora batez. Hori da, “kaleokupazioerrebindikatibodibertigarriaren” funtsa, hori da Jaion!, Irun anodinoaren espazio-izarra den Kolon ibilbidearen asaldatze orokortua samalda ero, koloretsu, alai eta aldarrikatzaile baten bitartez.

Etiquetas: 

 

Angulaberria.info ez da angulaberria talde editorialaren izenpean ez dagoen iritziez erantzule egiten. Gure desira era guztietariko debate aberasgarriak bultzatzea da.