Gipuzkoako IRPHaren kaltedunen elkartea, Kaleratzeak Stop plataformaren babesarekin, Probintzia-Auzitegi honetan abusuzko IRPH indizearen aurka jarriko dugun helegitearen berri ematera gatoz.

Epaitegietako borroka luzea izaten ari da. IRPHa baliogabetzen duten hogeita hamar epaitik gora lortu dugu. Justiziak arrazoia eman digu eta Kutxabank zigortu du indize honen arabera bidegabe kobraturikoak atzerako eraginez itzultzera. Baina Gipuzkoako Probintzia-Auzitegiak epai hauen artean lehena bertan behera utzi du, eta ondorioz Espainiako Auzitegi Gorenera joko dugu, Europar Batasuneko Justizia Epaitegiari aurretiko galdera eginez gainera.

Maite Ortiz eta José María Erauskin buru dituen gure talde juridikoak oraintxe azalduko ditu gure argudio juridikoak. Baina abusu honen erantzule politikoak ere salatu nahi ditugu. IRPHak 1,3 milioitik gora familia kaltetzen ditu estatu espainiarrean, eta banketxe ugarik aplikatzen dute. Baina hemen, Euskal Autonomia Erkidegoan eta batez ere Gipuzkoan, Kutxa da, orain Kutxabank, indize hau krudelkeria handiz aplikatu diguna.

Gipuzkoarrok gipuzkoarrontzat sorturiko aurrezki kutxetatik datorren entitatea izan da abusu hau bereziki aplikatu duena, ahalik eta gehien luzatu duena eta gaur egun aplikatzen jarraitzen duena. Guztion artean eta guztiontzat sortu genuen erakundeak epaitegietan geure burua defendatzera eraman gaitu. Eta astakeria honen errudun Kutxabanken erantzule politikoak dira: PNV, PSE eta PP, Kutxaren administrazio kontseiluan emandako botoekin espresuki eta behin baino gehiagotan IRPHaren abusuari babes eman diotenak. Sufrimendu gehiegi eragin duen abusua, zenbait adiskide etxea galtzeraino.

Horregatik epaitegietan borrokan jarraituko dugu, IRPH guztiak baliogabetu artean. Errudunentzat epaiketa eta zigorra exijitzen dugu.

Bai, ahal da.

ARGUDIO JURIDIKOAK

IRPH Cajas izeneko indizea Espainiako Bankuak kalkulatzen zuen hilero, guztira 46 ziren Aurrezki Kutxek hilabete horretan euren hipoteka-bezero berriei ezarririko interesekin bataz besteko sinple bat eginaz.

Espainiako Bankuak egiten zuen bataz besteko horrek ez zuen Aurrezki Kutxa bakoitzaren bezero kopurua kontuan hartzen, eta ondorioz pisu espezifiko berdina ematen zien Caixabankek eta Pollensako Aurrezki Kutxak aplikaturiko interes tipoei. Ondorioz, kalkulaturiko bataz bestekoak ez zuen inola ere espainiar estatuko merkatuaren errealitatea islatzen.

46 Aurrezki Kutxei pisu espezifiko berdina ematean, horietako bakoitzak bazekien bere eragina 1/46 zela, eta ondorioz Kutxabankek bazekien bere bezero berriei interes tipoa puntu bat igotzearekin bere bezero zaharrei IRPH Cajas indizea 0,0217 puntu igotzea lortu zezakeela.

2013ko abenduaren 2an gure adiskide Juanmi eta Karmenek Donostiako Merkataritza Arloko 1. epaitegian jarri zuten auzibidea onartua izan zen. Kutxabankekin zuten etxebizitza-maileguko IRPH Cajas indizearen baliogabetzea eskatzen zen abusuzkoa izateagatik.

Donostiako Merkataritza Arloko epaitegiak frogatutzat jo zuen Kutxabankek IRPH Cajas indizearen gainean eragina izan zezakeela, eta 2014 apirilaren 29an epaia ebatzi zuen interes tipo hau baliogabetuz eta Kutxabank gure adiskideei IRPH aplikatuaz kobraturiko guztiak itzultzera zigortuaz. Ondoren, IRPH Stop elkarteko beste 32 kidek auzibide berdina aurkeztu zuten, eta guztiak izan ziren epaitegitan berretsiak, Juanmi eta Karmenen kasuan bezalaxe.

Kutxabankek helegiteak jarri zizkien epai hauei guztiei Gipuzkoako Probintzia-Auzitegian, eta horien arteko lehenaren kasuan Merkataritza Arloko Epaitegiaren epaia atzera bota du Probintzia-Auzitegiak. Auzitegiak esan du IRPH Cajas indizea ezin dela abusuzkoa izan legezko tipo bat delako, bere manipulagarritasuna ez dela nahikoa frogatu, eta entitateak bere emaitzan «nolabaiteko eragina» (espainolez, literalki, «cierta influencia») izan dezakeela onartu arren, esan du eragina izateko aukera hau ez dela euriborra bezalako beste kasuetan egon daitekeena baino handiagoa.

IRPH Stop Gipuzkoa plataformak uste du legezko interes tipo bat izateak ez duela bermatzen manipulagarria ez izatea. Modu berean, ezin dugu onartu Kutxabankek indizearen emaitzan izan dezakeen eragina nahikoa ez frogatu izana, formula eta grafikoen bidez frogatu baitugu.

Ezin dugu ulertu Probintzia-Auzitegiak Kutxabankek IRPH Cajas indizearen gainean «nolabaiteko eragina» izan dezakeela onartu eta hala ere interes tipoa ez baliogabetzea. Izan ere, nolabaiteko eragina baldin badago arrazoia ematen digu, horixe baita gure auzibidearen muina, eta ez baitauka inolako garrantzirik eragin hori handia, txikia, nahikoa edo gehiegizkoa izateak.

Azkenik, bere manipulagarritasuna euriborrarena baino handiagoa ez balitz ere honek ez luke IRPH Cajas abusuzko izatetik salbatuko. Eta edozein kasutan euriborraren kalkulurako prozedurak ez du IRPHarenarekin inolako zerikusirik.

Horregatik Espainiako Auzitegi Gorenaren aurrean prozesuan arau-hauste bat izan delako ezohiko helegitea aurkeztu dugu, eta onartua izan bitartean, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiari honako galdera egitea ere eskatzen da:

93/13/CEE direktibaren 3.1 artikulua gardentasunerako eta banku-zerbitzuen erabiltzaileen babeserako urriaren 28ko 2899/2011 ministerio-agindua bezalako estatu mailako arau baten aurkakoa ote den. Izan ere, arau horrek finantza-entitateei kontsumitzaileekin ezartzen dituzten etxebizitza-maileguetan IRPHa bezalako interes tipoa ezartzea ahalbidetzen die, zeina bataz besteko sinple eta ez haztatu baten bidez kalkulatzen den, entitate horiek beraiek emandako interesekin. Eta ondorioz horietako bakoitzak, guztiek pisu espezifiko berdina dutenez, zehaztasun aritmetikoz ezagutzen du bere jokabideak indize horretan izan dezaken eragin zuzena.